پس از مرگ چه اتفاقی برای دارایی های دیجیتالی شما می افتد؟ قبل از مرگ چگونه مطمئن شوید که آن ها به دست افراد درست می رسند؟
اینکه انسان فانی است موضوع جدیدی نیست، با این حال موضوع جدید این است که در طول دو دهه گذشته مردم دارایی های دیجیتالی را جمع آوری کرده اند که قبلا هرگز وجود نداشتند. بسیاری از ما احتمالا در مقطعی این سوال را مطرح کرده ایم: پس از مرگ ما حساب های پیام رسان و رسانه های اجتماعی، آرشیوهای ابری ایمیل ها و عکس ها، دامنه ها و وب سایت ها، کیف پول های الکترونیکی و اکانت های موجود در پلتفرم های معاملاتی چه خواهند شد؟
اکانت ها پس از مرگدر سال 2012، والدین یک دختر 15 ساله اهل برلین پس از پریدن دخترشان جلوی یک قطار، سعی کردند به اکانت فیسبوک او وارد شوند. پدر و مادرش می خواستند بفهمند چه چیزی منجر به خودکشی او شده است. آن ها به زورگویی سایبری مشکوک بودند. با این حال، این حساب قبلا به حالت یادبود درآمده بود و هیچ کس نمی توانست به آن دسترسی داشته باشد.
تنها پس از شش سال دعوی قضایی، در سال 2018، دادگاه عالی آلمان حکم داد که وقتی صحبت از ارث می شود، اکانت های رسانه های اجتماعی با نامه ها و یادداشت های شخصی فرقی ندارند. یعنی باید به وراث قانونی - در این مورد والدین - منتقل شوند.
اما چرا این پروسه طولانی شد؟ زیرا صنعت فناوری اطلاعات با این توصیف دارایی های دیجیتالی موافق نیست. معمولا دو بحث متقابل وجود دارد. اول، فیسبوک و سایر سرویس ها به قوانین حفاظت از داده های شخصی استناد می کنند: چنین داده هایی بدون اجازه مالک نمی توانند به اشخاص ثالث منتقل شوند. درست است که مالک در این مورد فوت شده است، اما افرادی که با آن ها پیام رد و بدل کردند هنوز زنده هستند و اجازه خواندن مکاتباتشان را نداده اند.
دلیل دوم این است که بسیاری از سرویس های دیجیتالی محصولات خود را تحت مجوز (لایسنس) برای استفاده موقت ارائه می کنند. و قانون ارث چنین "اجاره ای" را تحت پوشش قرار نمی دهد. به عنوان مثال، در برخی کشورها نام دامنه بر اساس یک توافق نامه خدمات ثبت می شود، و خدمات در وصیت نامه متوفی لحاظ نمی شود.
قوانین قبرستان دیجیتالوقتی قوانین وراثت یک دارایی دیجیتالی را پوشش نمی دهد، امید به خط مشی شرکت و اقدامات انجام شده توسط وصیت کننده قبل از مرگ است. برخی از ثبت کنندگان دامنه با ارائه مدارک لازم امکان انتقال دامنه به نزدیکان متوفی را فراهم می کنند.
سایر سرویس ها نیز آرام شروع به معرفی سیاست مشابهی می کنند. آخرین نسخه های iOS به شما اجازه می دهد تا یک وارث تعیین کنید. یک جانشین دیجیتالی که در صورت مرگ شما به Apple ID شما دسترسی خواهد داشت. درست است، همه دارایی های دیجیتالی شما در اختیار وارث انتخابی قرار نمی گیرد. به ویژه، آن ها به کتاب های الکترونیکی، فیلم ها، موسیقی یا سایر خریدهای آنلاین شما دسترسی نخواهند داشت (به یاد داشته باشید که کتاب دیجیتال یک کتاب نیست، بلکه یک سرویس اجاره ای موقت است!).
برای اکانت های گوگل، این ویژگی "مدیریت حساب غیر فعال (Inactive Account Manager)" نامیده می شود. اگر اکانت برای مدت طولانی غیرفعال باشد، جانشین تعیین شده به داده های شما دسترسی خواهد داشت (مدت زمان عدم فعالیت را خودتان تعیین می کنید).
فیسبوک چیزی مشابه برای اکانت های یادبود دارد. شما می توانید از قبل، خواسته های پس از مرگ خود را در مورد حساب کاربری به شرکت اطلاع دهید: یا اکانت به طور کامل حذف شود یا مخاطبانی مشخص کنید که اکانت یادبود شما را مدیریت کنند. یا بهتر است - مراقب آن باشید: آن ها نمی توانند محتوای قدیمی را تغییر دهند، پیام ها را بخوانند و یا دوستان شما را حذف کنند. فقط می توانند عکس پروفایل شما را تغییر دهند، یادبودی پست کنند و به دوستان منتخب اجازه دهند ادای احترام خود را در فید یادبود بنویسند. علاوه بر این، مخاطبانی که برای مدیریت اکانت یادبود تعیین کرده اید باید حساب فیسبوک خود را داشته باشند.
با این حال، قوانین از سرویسی به سرویس دیگر متفاوت است، هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. در حال حاضر ده ها میلیون اکانت شبکه های اجتماعی متعلق به افرادی است که دیگر در بین ما نیستند. و تاکنون همه آن ها اکانت یادبود نشده اند. از این گذشته، مانند حذف یک حساب کاربری، باید اسنادی که مرگ مالک را اثبات می کند ارائه دهید (اینستاگرام، لینکدین و سایر شبکه های اجتماعی قوانین مشابهی دارند). اما در بسیاری از موارد، اقوام و گاهی افراد غریبه، از محبوبیت متوفی برای اهداف خود استفاده می کنند و اکانت ها همچنان حفظ می شوند. خود شبکه های اجتماعی به طور خودکار از ما دعوت می کنند تا تولد آن مرحوم را تبریک بگوییم و ناخواسته ما را با خاطرات دردناکی رو به رو می کنند. این امکان وجود دارد که در متاورس های مجازی آینده، انبوهی از مردگان وجود داشته باشد که در خیابان ها پرسه می زنند. مثل بدترین نوع فیلم های آخرالزمانی.
وقتی هنوز زنده هستید، چه کاری باید انجام دهید؟بیایید مرور کنیم. هیچ راه حل یکسانی وجود ندارد، اما همه ما می توانیم بهطور جداگانه از اتفاقاتی که برای دارایی های دیجیتالی ما می افتد، مراقبت کنیم.
- ممکن است بخواهید توسط یک وکیل وصیت نامه بسازید و دارایی های دیجیتالی خود و افرادی که آن ها را به ارث می برند، مشخص کنید. حتی اگر قانون ارث در کشور شما چنین دارایی هایی را پوشش نمی دهد، داشتن وصیت نامه می تواند به اختلافات کمک کند.
- در مورد خط مشی هر سرویس دیجیتالی که استفاده می کنید و آنچه باید در تنظیمات یا قراردادها انجام شود، آموزش ببینید. به عنوان مثال، وجه داخل کیف پول الکترونیکی می تواند بدون اقدامات اضافی به وراث قانونی منتقل شود، زیرا پول تحت پوشش قانون ارث است. اما در مورد ایمیل و انواع فضاهای ذخیره سازی دیجیتال و شبکه های اجتماعی، تعیین یک وارث در آن سرویس منطقی است. برای انجام این کار، باید دستورالعمل های هر سرویس را بخوانید و دنبال کنید.
- وراث شما به نوبه ی خود باید روش دسترسی به هر یک از این سرویس ها را بدانند. اگر یک وارث تعیین کرده اید، سرویس مورد نظر بسته به قوانین، باید یک سند یا کد الکترونیکی خاص را برای دسترسی به آن ارائه کند.
- بسیاری از سرویس ها (مانند توییتر، اینستاگرام و لینکدین) دسترسی به اکانت های کاربران فوت شده را به کسی منتقل نمی کنند. آن ها ممکن است بنا به درخواست بستگان یک حساب کاربری را حذف کنند و یا آن را به حالت یادبود درآورند - اما حتی این نیز مستلزم مستندات درست است.
کارشناسان تیم تحقیقات و تحلیل جهانی کسپرسکی (GReAT)، مارکو پریوس (معاون مدیر) و دن دیمتر (محقق ارشد امنیت)، در جلسه ی "زندگی دیجیتال و مرگ فیزیکی" در کنفرانس RSA 2023، تعدادی از عوامل اضافی را برای ما مطرح کردند که تا زمانی که زنده هستیم در نظر بگیریم.
لازم است از قبل تصمیم بگیرید که چه نوع داده هایی را می خواهید واگذار کنید، در چه فرمتی و در چه رسانه ای ذخیره خواهد شد. متاسفانه، طول عمر رسانه های ذخیره سازی مدرن 5 تا 30 سال است، بنابراین آرشیوهای دیجیتالی باید به طور دوره ای به روزرسانی و به رسانه های مدرن تر منتقل شوند. زیاد به فضای ذخیره سازی ابری متکی نباشید: در 10 سال گذشته چند مورد از آن ها بسته شده اند؟
اگر حافظه ی دیجیتالی شما حاوی اسنادی در فرمت های اختصاصی است، از نرم افزاری که آن ها را باز می کند نیز مراقبت کنید. تصور کنید اسناد ارزشمندی با فرمت های قدیمی دارید. یا آن ها را به فرمت های مدرن تبدیل کنید، یا نرم افزاری که می تواند آن ها را باز کند ضمیمه کنید. همین امر در مورد هر سخت افزار تخصصی که ممکن است برای دسترسی به داده های شما مورد نیاز باشد صدق می کند.
شرح مفصلی از هر چیزی که جمع آوری کرده اید، محل قرارگیری و نحوه استفاده از آن را بنویسید. علاوه بر توضیحات متنی، در یک فایل صوتی یا ویدیویی دستورالعمل ها و خواسته های خود در مورد آنچه که باید با میراث دیجیتالی شما انجام شود را بیان کنید.
رمزهای عبور، کلیدها و سایر ابزارها برای دسترسی به داده های خصوصی و رمزگذاری شده را در مکانی امن و جداگانه نگهداری کنید. مهم! رمزهای عبور یا کلیدهای خصوصی را در وصیت نامه خود قرار ندهید. وصیت نامه در برخی کشورها به یک موضوع ثبت عمومی تبدیل می شود. مطمئن ترین راه برای ذخیره آن ها در یک صندوق دیجیتال اختصاصی مانند Kaspersky Password Manager است. کسپرسکی پسورد منیجر محافظت شده با رمز عبور اصلی (Master Password) و قابل انتقال به شخص مورد اعتماد همراه با دستورالعمل های پس از مرگ: به عنوان مثال، "همه چیز را حذف کنید." نکته اصلی در اینجا انتخاب شخص مناسب است.
برای خرید لایسنس اورجینال Kaspersky Cloud Password Manager می توانید به فروشگاه آنلاین کسپرسکی مراجعه کنید. ابزار مدیریت کلمه عبور ابری کسپرسکی شامل یک سال پشتیبانی رایگان و 30 درصد تخفیف در زمان تمدید می شود.
لایسنس کسپرسکی کلود پسورد منیجر با سیستم عامل های Windows ،macOS ،Android و iOS سازگاری دارد.