می توان با اطمینان گفت هر کسی حداقل یک بار در زندگی تلاش کرده است دیگران را تعقیب کند، برای حصول اطمینان از وفاداری همسرش، جذب نشدن کارمندش توسط رقبا و یا اینکه صرفا بداند فرزندش با چه کسانی معاشرت می کند. تقاضای بالا برای تکنولوژی های تعقیب همکاران و اعضای خانواده، موجب همه گیر شدن این برنامه ها در سطح جهان شده است.
امروزه می توان در ازای یک مبلغ ناچیز جاسوس افزارهای به اصطلاح قانونی (Spouseware ،Stalkerware یا همان تعقیب افزارها) را روی سیستم همکاران یا اعضای خانواده نصب کرد. این اپلیکیشن ها روی دستگاه سوژه ی مورد نظر مخفی می مانند و اطلاعاتی از قبیل موقعیت دستگاه، تاریخچه ی مرورگر، پیامک ها، چت های شبکه های اجتماعی و غیره را به کاربران خود منتقل می کنند. بعضی از آن ها حتی می توانند تصویر بگیرند یا صدا ضبط کنند.
تعقیب افزارها- غیر اخلاقی ولی (تقریبا) قانونی
از دیدگاه اخلاقی، استفاده از تعقیب افزارها که بدون اطلاع و رضایت مالک نصب می شوند کار درستی نیست. زیرا در پس زمینه مخفی می شوند و به تمام اطلاعات شخصی فرد دسترسی دارند. علی رقم اینکه تعقیب کردن اعضای خانواده پیگرد قانونی دارد، این گونه اپلیکیشن ها در کشورهای زیادی مجاز هستند. چرا که توسعه دهندگان آن ها تلاش می کنند قانون را دور بزنند و محصولاتشان را به عنوان راهکارهای نظارت والدین معرفی کنند.
جای تعجب نیست که مردم همچنان این اپلیکیشن های -غیر اخلاقی ولی قانونی- را خریداری می کنند. طی سال گذشته بیش از 58 هزار کاربر فقط با کمک محصولات شرکت Kaspersky یک تعقیب افزار روی موبایل یا تبلت خود شناسایی کردند، که 35 هزارتایشان تا قبل از پایان اسکن آنتی ویروس، اصلا نمی دانستند که چنین اپلیکیشنی وجود دارد.
تعقیب افزارها می توانند باعث نشت اطلاعات شما شوند
تعقیب افزارها برخلاف وجهه ی قانونی که دارند، می توانند واقعا خطرناک باشند. نه تنها سوژه، بلکه کاربران این اپلیکیشن ها نیز در معرض خطر جاسوسی هستند. این اپلیکیشن ها داده های جمع آوری شده از سوژه را در سروری که کاربر به آن دسترسی دارد آپلود می کنند. پس اگر قصد دارید کارمند مشکوک خود را تعقیب کنید، تمام نامه های ارسالی و دریافتی اش، اسناد محرمانه و جزئیات پروژه در آن سرور قرار می گیرند، حتی آن هایی که خودتان نوشته اید. اگر علاقه مندید به اسرار فرد مورد علاقه ی خود پی ببرید، باید بدانید که پیام های عاشقانه خودتان نیز آنجا ثبت می شوند.
مشکل اصلی آنجاست که فقط شما نیستید که به این اطلاعات دسترسی دارید. توسعه دهندگان اپلیکیشن نیز می توانند از آن ها استفاده کنند. این تمام ماجرا نیست؛ بدتر از همه اینکه این اطلاعات حساس ممکن است در دسترس تبهکاران یا حتی عموم مردم قرار بگیرد.
در آگوست 2018، یک محقق به نام ال. ام. متوجه یک نقطه ضعف در اپلیکیشن اندرویدی TheTruthSpy شد. از آنجا که این برنامه اطلاعات ورود و رمز عبور را رمزنگاری نمی کرد، یک هکر از این موضوع استفاده کرد تا بتواند به عکسها، صداهای ضبط شده، پیغامها و موقعیت مکانی 10000 دستگاه آلوده به این جاسوس افزار دسترسی داشته باشد.
در مارس 2019، محقق دیگری به نام سیان هیسلی، متوجه شد یکی از سرورهای برنامه ی MobiiSpy آزادانه در دسترس عموم قرار دارد. این سرور محتوی 95000 عکس خصوصی و بیش از 25000 صدای ضبط شده بود. در واکنش به این اتفاق، کوردرو، ارائه دهنده ی خدمات میزبانی وب MobiiSpy، سرور این سایت را مسدود کرد.
به گفته ی وب سایت Motherboard طی دو سال گذشته بالغ بر 12 توسعه ی دهنده تعقیب افزار، اطلاعات کاربران را به بیرون درز داده اند. می شود گفت که با نصب این گونه برنامه ها روی دستگاه فردی دیگر، می توانید مطمئن باشید که امنیت هر دویتان را به خطر انداخته اید.
تعقیب افزارها می توانند در سیستم حفاظتی دستگاه رخنه کنند
حتی فرآیند نصب تعقیب افزارها هم امن نیست. اولا، از آنجا که بیشتر این برنامه ها با خط مشی فروشگاه های رسمی مانند Google Play منطبق نیستند، شما نمی توانید آن ها در این مارکت ها پیدا کنید. در نتیجه شما برای نصب تعقیب افزارها مجبور می شوید برنامه های متفرقه روی دستگاه اندرویدی خود نصب کنید و این کار به نوبه خود، دری به روی نرم افزارهای مخرب می گشاید.
ثانیا، آن ها معمولا از شما دسترسی های زیادی از جمله روت کردن، می خواهند که باعث می شود کنترل کامل وسیله ی شما به دست آن برنامه بیفتد؛ به ویژه اگر اجازه ی نصب اپلیکشین های دیگر را هم پیدا کنند.
علاوه بر این، برخی جاسوس افزارها اصرار دارند شما سیستم های حفاظتی را غیر فعال کنید، یا اگر دسترسی لازم به آن ها داده باشید به راحتی خودشان این کار را انجام می دهند.
این همان جایی است که تفاوت تعقیب افزارها با برنامه های نظارت والدین مشخص می شود. گروه دوم سعی نمی کنند در دستگاه پنهان شوند یا آنتی ویروس تان را غیرفعال کنند؛ و در فروشگاه های رسمی به راحتی پیدا می شوند. به همین خاطر است که برنامه های نظارت والدین، بر خلاف جاسوس افزار ها، تهدیدی برای کاربران محسوب نمی شوند.
روش های محافظتی در مقابل تعقیب افزارها
همان طور که مشاهده کردید، بهتر است قبل از نصب تعقیب افزار روی تلفن همسر یا کارمندتان خوب فکر کنید و اگر می خواهید شخص دیگری نتواند چنین "یادگاری" ناخواسته ای برای شما روی دستگاهتان به جای بگذارد، توصیه های زیر را عملی کنید.
- دستگاه خود را با یک رمز عبور مطمئن محافظت کنید و هیچ وقت آن را حتی برای اعضای خانواده خود افشا نکنید.
- نصب نرم افزارهای متفرقه را مسدود کنید. این کار شما را در مقابل تعقیب افزارها و بدافزارهای واقعی محافظت می کند.
- در فواصل منظم، برنامه های نصب شده روی تلفنتان را چک کنید و آن هایی را که نیاز ندارید حذف کنید. این کار باعث آزاد شدن فضای حافظه و کم شدن ترافیک مصرفی نیز می شود.
- از یک سیستم محافظتی مطمئن استفاده کنید. اگرچه تعقیب افزارها در برخی کشور ها قانونی هستند و به خودی خود بد افزار محسوب نمی شوند، اما بیشتر آنتی ویروس ها آن ها را شناسایی کرده و به کاربران در مورد آن ها هشدار می دهند. آنتی ویروس ها آن ها را نه به عنوان ویروس، بلکه به عنوان تهدیدی که نباید نادیده گرفته شود معرفی می کنند.
اگر شما از Kaspersky Internet Security for Android استفاده می کنید دیگر نیازی نیست تهدیدهای مختلف را طبقه بندی کنید. اینکه بگوییم تعقیب افزارها ویروس نیستند، باعث می شود کاربران متوجه شدت خطرناک بودنشان نشوند. به همین دلیل ما عملکرد کاملا جدیدی برای محافظت از حریم خصوصی تعبیه کرده ایم که کاربران را در مورد چنین مسائلی آگاه می کند و خطرات بالقوه را به آن ها توضیح می دهد.
با نصب نرم افزار کسپرسکی اینترنت سکیوریتی برای اندروید، علاوه بر اینکه گوشی اندرویدی خود را در برابر تهدیدات اینترنتی مثل بدافزارها و ویروس ها محافظت می کنید، می توانید با استفاده از قابلیت (App Lock) کلیه پیام ها، تماس ها و هرگونه اطلاعات شخصی خود را از دید دیگران مخفی نگه دارید و همچنین در صورت مفقود شدن تلفنتان، با فعال کردن ویژگی ضد سرقت (Anti-Theft)، آن را موقعیت یابی کرده یا اطلاعاتش را از راه دور حذف کنید. این نرم افزار را می توانید از فروشگاه اینترنتی ایده ارتباط تراشه تهیه و خود را از شر تعقیب افزارها حفظ کنید!
